DİSK-AR’IN AVRUPA’DA VE TÜRKİYE’DE EMEKLİLERİN DURUMU BAŞLIKLI YENİ ARAŞTIRMASI YAYIMLADI!

DİSK-AR’ın Avrupa’da ve Türkiye’de Emeklilerin Durumu başlıklı yeni araştırması yayımladı!

“Avrupa’da ve Türkiye’de Emeklilerin Durumu” adlı araştırma Türkiye ile Avrupa ülkelerinde emeklilerin durumunu karşılaştırmalı olarak ele almayı amaçlıyor.

Bu araştırmada Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) sosyal koruma harcamaları istatistiklerinden yararlanarak Avrupa ülkelerinde ve Türkiye’de emeklilerin sayısı, emekli aylıklarının durumu ve emeklilere ayrılan kaynaklar, ülkelere göre asgari ücret ile emekli aylıkları, Avrupa ülkelerinin ve Türkiye’nin aktif/pasif sigortalı oranı ve Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) içinde emekli aylıklarının payı karşılaştırmalı olarak yer almaktadır.

Araştırmada ayrıca Türkiye’de pasif sigortalıların dağılımı, emekli aylıklarının 2002’den bu yana gelişimi ile asgari ücret ve GSYH karşısındaki durumu, SGK’nin mali durumu ve AKP döneminde yapılan yasa değişiklikleri ile emeklilerin kayıpları da ele alınmaktadır.

Sosyal güvenlik hakkının ayrılmaz bir parçası olan emeklilik, Anayasa ve uluslararası sözleşmelerle güvence altına alınmış temel bir insan ve yurttaş hakkıdır. Emekliler hak sahipleriyle birlikte Türkiye’nin en önemli toplumsal gruplarından birini oluşturuyor. Ancak milyonları kapsayan emeklilik sisteminin sorunları giderek derinleşiyor. Sefalet düzeyine gerileyen aylıklar, emekliler arasındaki dengesizlikler ve emekliliğe erişimde yaşanan adaletsizlikler ülkemizin emeklilik sisteminin başlıca sorunlarıdır.

DİSK-AR tarafından hazırlanan ve 23 Mart 2024’te kamuoyuyla paylaşılan “Avrupa’da ve Türkiye’de Emeklilerin Durumu” isimli araştırmadan özet bulgular şöyle:

• Türkiye’de ortalama emekli aylığı merkez Avrupa ülkelerinin 6’da biri: Ortalama emekli aylığı İspanya’da 1.417, Fransa’da 1.485, Almanya’da 1.552, İtalya’da 1.582, Belçika’da 1.717, Hollanda’da 2.003 avro iken Türkiye’de 237 avro!

• Avro cinsinden emekli aylığı Türkiye’de 2012 ve 2021 arasında yüzde 33,6 azaldı.

• Avrupa’da Türkiye’den daha düşük aylığına sahip ülke sayısı 2012’de 9 iken 2021’de 1’dir.

• Avrupa’da 2012’de Türkiye’den daha düşük yaşlılık aylığına sahip 11 ülke varken 2023’te yalnızca 2 ülke vardır.

• 2012’de 447 avro olan Türkiye’de ortalama yaşlılık aylığı, 2021’de yüzde 37,2 gerileyerek 281 avroya düştü.

• Emekli aylıklarına Türkiye’de Avrupa’nın yarısından daha az kaynak ayrılıyor: Emekli ödemelerinin GSYH’ye oranı AB-27 ortalamasında yüzde 9,5 iken Türkiye’de yüzde 4,1’dir.

• Türkiye’de aktif/pasif oranının çok düşük olduğu iddiası doğru değildir: 2021 itibarıyla Avrupa ülkelerinde aktif/pasif oranı ortalama 1,6 iken Türkiye’de bu oran 1,9’dur.

• 2002 yılında Türkiye’de ortalama emekli ve hak sahibi aylık ve geliri asgari ücretin yüzde 22 fazlası iken 2023’te yüzde 26 altına düştü.

• 2002’de ortalama emekli aylığının kişi başına GSYH’ye oranı yüzde 46,4 iken 2024’te yüzde 27,7’ye geriledi.

• 2002 yılında yüzde 36,6 olan çalışan veya iş arayan emeklilerin oranı Aralık 2023’te yüzde 55,3’e yükseldi.

• Bütçede emeklilerin payı düşüyor: 2008-2024 arasında SGK’ye yapılan bütçe transferlerinin oranı 5,2 puan azaldı.

• SGK’de emekliler için yeterince kaynak var: Prim gelirlerinin emekli aylıklarını ve sağlık ödemelerini karşılama oranı 2002’de yüzde 61 iken 2023’te yüzde 76,4’e yükseldi.

DİSK-AR RAPORUNA ULAŞMAK İÇİN TIKLAYINIZ!