TARIHÇEMIZ

Sosyal-İş Sendikası 10 Aralık 1966 tarihinde Sosyal Sigortalar Kurumu çalışanları tarafından kuruldu.

Yunus IŞIK’ın Genel Başkan, Vedat YARKIN’ın Genel sekreter, Suavi SAVCI, E. Sena ÇINAR, Turan GÜRELİ, Erol SARAÇOĞLU ve Sedat POLAT’ın Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev aldığı Kurucu Yönetim Kurulu tarafından gerçekleştirilen ilk Olağan Genel Kurul 16-17 Nisan 1967 günlerinde toplanmıştır. Bu Genel Kurul’da Genel Başkanlığa Yılmaz TABUK, 2. Başkanlığa E. Sena ÇINAR, Genel Sekreterliğe Hikmet GÜRKAYNAK ve Yönetim Kurulu Üyeliklerine de İlyas ACAR, Varol SARAÇOĞLU, Sadrettin OCAKLILAR, İbrahim YAZICI, Hasan YANIK, İsmail YILDIZ seçilmişlerdir.

Bu çalışma döneminde ilk kez olarak SSK Genel Müdürlüğü ile toplu sözleşme görüşmelerine başlandı. Görüşmelerin uyuşmazlıkla sonuçlanması üzerine 2 Ağustos 1967’de SSK işyerlerinde greve gidildi. O tarihlerde memur olarak adlandırılan çalışanların ilk kez gerçekleştirdikleri bir grev olarak bilinen ve büyük yankılar uyandıran bu grev anlaşma sağlanması üzerine 8 Kasım 1967’de sona erdi. 

28-29 Ocak 1968’de yapılan Olağanüstü Genel Kurul SSK grevini değerlendirerek yeni stratejiler belirledi ve yapılan seçimlerde Genel Başkanlığa İlyas ACAR, 2. Başkanlığa İsmail YILDIZ, Genel Sekreterliğe Rüştü ÇİLELİ, Yönetim Kurulu üyeliklerine Bilal KILIÇ ve Ayhan AKYÜZ getirildiler.

2. Olağan Genel Kurul 21-23 Nisan 1969 günlerinde toplanmış ve Genel Başkanlığa Muammer ERONAT, 2. Başkanlığa Hayrettin DÜNDAR seçilmiştir. Özcan KESGEÇ’in Genel Sekreterlik görevine seçildiği bu Genel Kurul’da Fahrettin ŞİMŞEK Yönetim Kurulu üyesi olmuştur. Bu dönemde sendika toparlanma ve hızlı bir örgütlenme sürecine girmiştir.

23-24 Nisan 1971 günlerinde yapılan Genel Kurul’da Muammer ERONAT Genel Başkanlığa, Özcan KESGEÇ Genel Sekreterliğe yeniden seçilirken, A.Baki SON, Mehmet AYDIN, Fahrettin ŞİMŞEK Yürütme Kurulu üyeliklerine seçildiler (Bu dönemden itibaren geniş yapıda bir Yönetim Kurulu seçilmekte ve Kurul içinden Yürütme Kurulu seçilmekte idi).

Bu Genel Kurul’da Sosyal-İş’in Türkiye sendikal hareketi içindeki yeri “Kamu kesiminde yıllardır memur olarak adlandırılan kesimin sendika içinde örgütlenmesini sağlamak, ayrıca işçilerin tek sosyal güvenlik kurumu olan SSK çalışanlarının örgütlenme yoluyla statülerini belirlemek, bu bağlamda yalnızca belirli bir işçi kitlesine değil, tüm işçilere dönük bir sendika olma mücadelesi vermek, başka bir deyişle kafa ve kol işçilerin bütünleşmesini sağlamak” olarak özetlendi. Bu dönemde SSK Yönetiminin, çalışanların memur olduğu zihniyeti sonucu, I. Dönem Toplu-İş Sözleşmesi gereği ödenmesi gereken ikramiyeleri ödememesi üzerine sendika derhal dava açmış, çok sayıda ve gruplar halinde açılan bu davalar kazanılarak tahsil edilen ikramiyeler üyelere tek, tek dağıtılarak, kurum çalışanlarının “işçi” olduğu kanıtlanmıştır.

4-6 Ağustos 1972 günlerinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul, sendikanın dönüm noktası sayılabilecek nitelikte kararlar oluşturmuştur. Genel Başkanlığa Özcan KESGEÇ, Genel Sekreterliğe A. Baki SON getirilmiş ; İlhan AKALIN ve H. Bedri DOĞANAY Yürütme Kurulu Üyeliğine seçilmişlerdir. Kuruluşundan itibaren en yoğun çalışmanın gerçekleştirildiği bu dönemde sendika 24 Şubesi ve 5 Temsilcilik ile 67 İlde faaliyetini sürdürmüştür. Bu dönemde SSK Yönetimi ile sürdürülen toplu sözleşme görüşmelerinin uyuşmazlıkla sonuçlanması üzerine 94 işyerinde GREV KARARI alınmış, işverenin çeşitli baskı ve yıldırma girişimlerine karşın 94 işyerinde işçiler GREVE EVET demişlerdir. Bunun üzerine işveren SSK Yönetimi toplu sözleşmeyi imzalamak zorunda kalmış ve zafer işçilerin olmuştur.

İşte bu başarıların sonucunda, SSK Müdürler Kurulu (Yönetim Kurulu) seçiminde tüm engellemelere karşın Özcan KESGEÇ işçilerin adayı olarak seçimi kazanmış ve SSK çalışanlarının yönetimde söz ve karar sahibi olması gerçekleşmiştir.


Bağımsız bir sendika olarak faaliyetini sürdürmekte olan Sosyal-İş 29-31 Mayıs 1974 tarihli Genel Kurul’unda Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu DİSK’e katılma kararı aldı. Dakikalarca ayakta alkışlanan bu karardan sonra yapılan seçimlerde Özcan KESGEÇ Genel Başkan, A. Baki SON Genel Sekreter olarak yeniden seçilirken ; H. Bedri DOĞANAY, İlhan AKALIN ve Süleyman ATASAYAN da Yürütme Kurulu Üyesi olarak seçildiler. Kısa bir süre sonra Sosyal-İş Başkanı KESGEÇ DİSK Genel Başkan Vekili oldu22.12.1974 tarihinde, Ankara Valiliğinin anlamsız bir ısrarı sonucu yapılan Olağanüstü Genel Kurul’da sadece tüzük değişikliği yapıldı. 

Bu gelişmeler ile sendikanın örgütlenmesi SSK dışına taşarak Ankara ve İstanbul 19 Mayıs Mağazaları, İzmir Belediye Mağazası, Ankara Vakko, Moda Düğme, İstanbul Erdoğanlar, Ankara Süpermarketler, İzmir Enriko Alberti işyerleri örgütlendi. 1974 yılı içinde ANT-SEN (Antalya Tarım Satış Kooperatifleri Birliği İşçileri Sendikası), TÜBİTAK Çalışanları Sendikası (BİLİM-İŞ) ve Dev Tiftik-İş (Tiftik Yapağı Satış Kooperatifleri İşçileri Sendikası) sendikaları Sosyal-İş’e katıldılar. 31 Aralık 1974 itibariyle üye sayısı 11.720’ye ulaştı.

16-18 Mayıs 1977 günlerinde yapılan Genel Kurul, Sosyal-İş’in sınıf sendikası olmasının temel koşullarını kararlaştırdı. “DİSK’i DİSK yapan kuruluş ilkelerinin hayata geçirilmesi mücadelesinin temel görev sayılacağı; Sendikaları ve genel olarak tüm kitle örgütlerini yapıları ve amaçları bakımından parti gibi gören anlayışların sapma olarak nitelendirileceği ; Toplu sözleşmenin hazırlanmasından, sonuçlandırılmasına kadar tüm süreçlerde üyelerin demokratik merkeziyetçi örgüt işleyişi içinde söz ve karar sahibi olabilmelerinin sağlanacağı” v.b. kararlar bu Genel Kurul’da alındı. Yapılan seçimlerde Yürütme Kurulu değişmedi.

Bu Genel Kurul ardından DİSK tüzüğündeki “aynı işkolunda kurulu birden fazla sendikanın Konfederasyona üye olamayacağına” ilişkin hüküm nedeniyle DİSK, Sosyal-İş, Tek-Bank-İş, Teknik-İş, Gam-Sen ve Bank-Sen Sendikalarının birleşmesini istedi. Doğrudan Sosyal-İş ile ilgili olmamasına karşın birleşmenin gerçekleşmemesi üzerine ve o tarihlerde Konfederasyon içinde açığa çıkan siyasal, ideolojik ve kimi zaman da kişisel ayrışmaların da etkisiyle “Sosyal-İş’in DİSK üyeliğinden otomatik olarak düştüğü” 29 Mart 1976’da yazılı olarak bildirildi. Sosyal-İş’in bu karara itirazı üzerine Bakırköy İş Mahkemesi kararı iptal etti ve DİSK üyeliği devam etti.

Bu Mahkeme kararı sonrasında DİSK Sosyal-İş’in tüm mal varlığı ile birlikte Teknik-İş’e katılmasını talep etti. Sosyal-İş 7 Ağustos 1977 tarihli Olağanüstü Genel Kurulunda DİSK’in bu talebini tartışarak ; “ Sosyal-İş’in yalnızca kendisinin değil, diğer sendikaların da işçi sınıfının ilerici sendikal birliğini DİSK’te sağlama açısından, DİSK’e katılmalarında aktif görev aldığı ve Sosyal-İş’ten iltihak etmesinin istendiği Teknik-İş’in de bu sendikalardan biri olduğu, DİSK’in bu talebinin tasfiyecilikle örtüştüğü “vurgulanarak” işçi sınıfının ekonomik, demokratik mücadelesini burjuvazinin şu veya bu kesiminin kuyruğuna takan, sendikaları siyasal parti gibi gören veya gösteren her türlü sapmalarla, goşizm ve maoculuk gibi işçi sınıfına ters akımlarla mücadelenin görev bilindiği” belirtilerek DİSK’in talebi reddedildi. Sosyal-İş ile DİSK arasındaki bu ayrışma, DİSK’in 1977 yılında yapılan 6. Genel Kurulu ile sona erdi.

7-8 Temmuz 1979 günlerinde yapılan Olağanüstü olarak toplanan Genel Kurul’da Özcan KESGEÇ Genel Başkanlığa yeniden seçilirken Genel Sekreterliğe H. Bedri DOĞANAY getirildi. Mehmet YAVUZ, Ersin ATLI ve Seyfettin BİÇER Yürütme Kurulu Üyeliklerine seçildiler.

1979 yılında Sosyal-İş , Bank-Sen ve Türk-İş üyesi Tez Büro-İş (şimdiki Tez-Koop-İş) sendikaları bir araya gelerek işkolunda güç ve eylem birliği oluşturulması çalışması başlattılar. 3 sendikanın ortaklaşa imzaladığı bildiride “işkolunda yer alan eğitim, büro, ticaret işyerlerinde yaşam ve çalışma koşullarının son derece ağır olduğu saptanarak, işkolundaki sorunların giderilmesinde, enflasyon karşısında eriyen satın alma gücünün korunarak yükseltilmesinde, işten çıkarmalara karşı iş güvencesinin sağlanmasında, genel grev hakkının elde edilmesinde, tekelci burjuvazi tarafından dayatılmak istenen kemerleri sıkma politikasına, kaynağı ne olursa olsun sendikal, demokratik hak ve özgürlükleri budamaya yönelik antidemokratik baskı yasalarına ve faşist tırmanışa karşı güç ve eylem birliği” kararı alındı.

18-20 Haziran 1980 günlerinde yapılan Olağan Genel Kurul 12 Eylül darbesinden önceki son Genel Kurul’du ve Sosyal-İş bu tarihte işkolunun en büyük sendikası idi. Yapılan seçimlerde Genel Başkanlığa Özcan KESGEÇ, Genel Sekreterliğe H. Bedri DOĞANAY yeniden seçildiler. Zeki KILIÇ, Ersin ATLI, Mehmet YAVUZ ve Seyfettin BİÇER Yürütme Kurulu üyeliklerine getirildiler. 

24 Ağustos 1980’de Dev Tiftik-İş Sendikası Genel Kurul Kararıyla Sosyal-İş Sendikasına katıldı. 

VE O KARA GÜN: 12 EYLÜL 1980

DİSK ve bağlı Sendikaların faaliyetleri durduruldu. Yöneticileri tutuklandı, hapse atıldı, işkenceler yapıldı. Bu dönemde Sosyal-İş Genel Başkanı Özcan KESGEÇ idamla yargılanarak 5 yıl tutuklu kaldı. Askeri Yargıtay’ın 1991 tarihli kararı ile DİSK ve bağlı sendikaların beraat etmesi ile Sosyal-İş Sendikası da yeniden faaliyete başladı. 21 Aralık 1991 tarihinde Tüzük Genel Kurulu toplandı.11-12 Nisan 1992’de yapılan Genel Kurul’da Genel Başkanlığa Özcan KESGEÇ, Genel Sekreterliğe H. Bedri DOĞANAY yeniden seçildiler. Süleyman ATASAYAN, Ersin ATLI ve Mehmet ATAY’da yönetim kurulu üyesi seçildiler. Bu dönemde Sosyal-İş Sendikasına katılım devam etti. Aynı işkolunda kurulu Fındık-İş Sendikası da 19-20 Haziran 1993 tarihinde yapılan Genel Kurul’da Sosyal-İş’e katıldı. Bu Genel Kurulda yapılan değişiklik ile “Sendikanın sınıf ve kitle sendikacılığını, diğer bir ifade ile, işçilerin sermaye sınıfına karşı çıkarlarının birlikteliğini esas ve temel alan bir sendikal anlayışa sahip olacağı, bu temel anlayışla ; (.........) işçi sınıfının sendikal örgütlerinin, sermaye sınıfı, devlet, hükümet ve her türlü siyasal parti örgütlenmeleri karşısında, örgütsel ve ideolojik bağımsızlığını özenle korumayı, gerektiğinde emek-sermaye cepheleşmesinde emekten yana atılan adımlara destek vermeyi temel amaç sayacağı” tüzük hükmü haline getirildi.

25-26 Haziran 1994’te yapılan Genel Kurul’da Özcan KESGEÇ Genel Başkanlığa, H. Bedri DOĞANAY Genel Sekreterliğe yeniden seçildiler. Akçin KOÇ Genel Başkan Yardımcılığına, Süleyman ATASAYAN ve Ersin ATLI Yönetim Kurulu üyeliklerine seçildiler.

12 Eylül’cülerin getirdiği örgütlenme engellerinden en önemlisi olan % 10 işkolu barajı DİSK ve bağlı sendikaların örgütlenmesini büyük ölçüde zorlaştırmaktaydı. Buna karşın bu dönemde Sosyal-İş % 10 barajının gerek kaldırılması gerekse aşılması mücadelesini etkin bir şekilde verdi. Bir taraftan barajları aştı, bir taraftan Sosyal-İş’in üye sayısına itiraz eden Tez-Koop-İş’in açtığı itiraz davalarını aştı. Bu dönemde örgütlendiği Çankaya Belediyesi Belde A.Ş. işyerleri için Borçlar Kanunu hükümlerine göre bağıtlanan sözleşme ile 12 Eylül yasakları ilk kez delinmiş oldu.

11 Kasım 1994’de Süleyman ATASAYAN’ın ölümü ile boşalan Yönetim Kurulu üyeliğine Tamer ATIŞ yedek üyelikten getirildi.

28-29 Haziran 1997 günlerinde toplanan 9. Olağan Genel Kurul’da Özcan KESGEÇ Genel Başkanlığa yeniden seçilirken Genel Sekreterliğe Tamer ATIŞ, Yönetim Kurulu üyeliklerine de Metin BAPİR, K. Mücahit İZKUT ve Ali CANCI seçildiler. 

29-30 Nisan 2000 günlerinde yapılan 10. Genel Kurul’da Özcan KESGEÇ Genel Başkanlığa, Tamer ATIŞ Genel Sekreterliğe yeniden seçildiler. Metin BAPİR, Ali CANCI ve Metin EBETÜRK de Yönetim Kurulu üyeliklerine seçildiler. Metin BAPİR’in 24.12.2002 tarihinde ölümü üzerine Hüseyin ÖZCAN yedekten göreve getirilmiştir.

DİSK'in erken genel kurul toplama kararı üzerine Sendikamız da bu takvime uygun olarak 11. Olağan Genel Kurul'unu erken topladı. 20-21 Aralık 2003 tarihlerinde toplanan genel kurulda Genel Başkanlığa yeniden Özcan Kesgeç seçildi. Genel Sekreterliğe Tamer Atış, Yönetim Kurulu Üyeliklerine de Ali Cancı, Metin Ebetürk ve Hüseyin Özcan yeniden seçildiler.

12-13 Ocak 2008 tarihlerinde Sosyal-İş 12. Genel Kurulu toplandı. Toplanan Genel Kurul sonucunda Genel Başkanlığa Ali Cancı, Genel Sekreterliğe Hüseyin Özcan ve Genel Yönetim Kuruluna Metin Ebetürk, Mehmet Gündoğdu ve Mustafa Ağuş seçildiler. Sendikamızın Genel Kurulundan sonra; 15-16-17 Şubat 2008 tarihlerinde gerçekleştirilen DİSK Genel Kurulu'nda, Sendikamız Genel Başkanı Ali Cancı DİSK Yönetim Kurulu Üyeliği'ne seçilerek Genel Başkan Yardımcılığına getirildi.

19-20 Aralık 2009 tarihinde yapılan 8. Olağanüstü Genel Kurulumuz sonucunda Metin EBETÜRK Genel Başkanlığa, Celal UYAR Genel Sekreterliğe; Nesimi TURGUT, Engin SEZGİN ve Hüseyin KAŞİF GYK üyeliklerine seçildiler.

7-8 Ocak 2012 tarihinde gerçekleştirilen 13. Olağan Genel Kurulumuz sonucunda Metin EBETÜRK Genel Başkanlığa, Celal UYAR Genel Sekreterliğe; Engin SEZGİN ve Hüseyin KAŞİF GYK üyeliklerine yeniden seçilirken, Turgut ÇİVİ de GYK üyesi olarak seçildi.

9-10 Ocak 2016 tarihinde gerçekleştirilen 14. Olağan Genel Kurulumuz sonucunda Metin EBETÜRK Genel Başkanlığa, Celal UYAR Genel Sekreterliğe, Turgut Çivi Genel Yönetim Kurulu Üyeliğine yeniden seçilirken, Mustafa Ağuş ve Müfit Ereş de Genel Yönetim Kurulu Üyeliklerine seçildi.

11-12 Ocak 2020 tarihinde gerçekleştirilen 15. Olağan Genel Kurulumuz sonucunda Mustafa AĞUŞ Genel Başkanlığa seçildi. Celal UYAR Genel Sekreterliğe, Turgut ÇİVİ Genel Yönetim Kurulu Üyeliğine yeniden seçilirken, Murat BOZBEYOĞLU ve Hüseyin KAPLAN Genel Yönetim Kurulu Üyeliğine seçildiler. Genel Başkan Mustafa AĞUŞ’un ve Genel Yönetim Kurulu Üyesi Murat BOZBEYOĞLU’nun istifalarından boşalan yerlere, Yönetim Kurulu kararıyla Celal UYAR Genel Başkan vekilliğine, 15. Olağan Genel Kurulumuzda yedek seçilen A. Turgut AYBULUT ve Sabit AKKUŞ Yönetim Kurulu Üyeliğine getirildi. 

12 Haziran 2020 tarihi itibariyle Bakanlıkça verilen muafiyetin sonlanması ile örgütlü olduğumuz 28 işyerinde yeniden toplu iş sözleşmesi imzalanamadı. Buna rağmen Anayasamızın 90. Maddesine ve Ülkemizin imza vererek taraf olduğu İLO sözleşmelerine dayanak 33 işyeri ile yeniden toplu iş sözleşmesi imzalandı ve 30 işyeri ile imzalanan TİS’ler halen yürürlüktedir.

10-11 Ocak 2024 tarihinde gerçekleştirilen 16. Olağan Genel Kurulumuz sonucunda İlhan AĞIRBAŞ Genel Başkanlığa seçildi. Polat Deniz GÜLŞEN Genel Sekreterliğe, Murat BOZBEYOĞLU, Gökhan KESKİN ve Gökhan MANGAL Genel Yönetim Kurulu Üyeliğine seçildiler.